De bodem van een Herenboerderij bepaalt wat er in technische zin aan groenten en fruit verbouwd kan worden. Zo hebben wij in Soerendonk typische zandgrond, waar veel mest/compost op moet en wat veel water geven essentieel maakt. Daarnaast bepalen de wensen van de leden wat er daadwerkelijk op die grond verbouwd gaat worden. Vanzelfsprekend eten de Herenboeren met de seizoenen mee en is de oogst afhankelijk van het weer.

Teeltplan
We telen in beginsel dat wat de leden van onze coöperatie willen eten en onderzoeken dus ook jaarlijks wat onze leden vinden van wat ze hebben gekregen. Mede op basis daarvan stellen we steeds het teeltplan voor het nieuwe seizoen op.

Onze boer werkt vraaggestuurd. De leden geven aan wat ze willen eten en de boer produceert dat uiteraard voor zover de omstandigheden, de grond en de regelgeving het toestaan. Per persoon krijg je ongeveer:

• 40 – 50 soorten groenten per jaar (wekelijks minimaal 5 soorten, afhankelijk van het seizoen)
• 4 – 5 soorten fruit (appels, peren, en struikfruit)
• 200 eieren (3 – 5 eieren per week per persoon)

Momenteel is het ophaalmoment op zaterdagochtend tussen 10.00 uur en 12.00 uur op de boerderij. Dan staan de kramen met verse oogst klaar en staat op de krijtborden wat de opbrengst per persoon is die week. We onderzoeken de mogelijkheid om elders in de week een tweede ophaalmoment in te stellen.

Officieel niet. Biologisch is een officieel door SKAL verleend keurmerk. Iedereen die een biologisch product koopt bij een boer, speciaalzaak of supermarkt, weet dan dat het voldoet aan de criteria van het keurmerk. Binnen de coöperatie kopen we niet, zijn we onze eigen markt en bepalen we zelf hoe we werken aan een in alle opzichten duurzame voedselproductie. Het is onderdeel van onze zoektocht naar de ‘meest duurzame vorm van landbouw’. We noemen het zelf ook wel natuurgedreven landbouw. We vinden transparantie en grip op de methode momenteel het belangrijkste sturingselement. Vraaggestuurd voedsel produceren, zo natuurlijk mogelijk; dat is wat ons drijft.

We zoeken naar de draagkracht van de bodem voor voedselproductie, uitgaande van een gezonde bodem in een gezond landschap. Het gebruik van middelen wordt hierbij zoveel mogelijk voorkomen. En mocht het incidenteel noodzakelijk zijn, dan gebruiken we als het even kan niet chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen, die in de biologische landbouw zijn toegestaan.

Die leden die rundvlees willen, kunnen terecht bij de Limousin-runderen van familie Van Lievenoogen. Zij wonen in Soerendonk en hun dieren – ongeveer 60 stuks, jong en oud – grazen bijna het hele jaar in en om Soerendonk; binnenkort ook op landgoed Baronie van Cranendonck. De familie koos voor Limousin runderen omdat het prachtige dieren zijn die mooi afkalven. Bovendien kunnen ze van sobere voeding goed en smaakvol vlees produceren en hebben ze weinig tot geen antibiotica nodig.

Bij familie Van Lievenoogen gebeurt alles op een zo natuurlijk mogelijke manier. Zo zogen de kalveren 7-8 maanden bij hun moeder. Ze zijn zelfs “gecertificeerd Natuurbeheerder”! Bekijk onderstaande video om een mooi inkijkje in het leven van de koeien van de familie Van Lievenoogen te krijgen.

Onze kippen hebben hun ’thuis’ gevonden in een heuse ‘kipcaravan’. Een kipcaravan? Ja, we hebben in 2019 een gloednieuwe mobiele kippenstal aangeschaft.

Vanwege de vogelgriep staat die kippenstal nu al tijden op één plek en is er een overdekte uitloop naast geplaatst waar de kippen overdag kunnen scharrelen. Er is ook gezorgd voor zandbaden, speelgoed en kliminstallaties, zodat de beesten zich niet vervelen. Volgens onderzoeken van een in kippen gespecialiseerde dierenarts, voelen onze kippen zich opperbest. 

Maar het blijft toch behelpen. Eigenlijk willen we dat doen waar de caravan voor bedoeld is: elke twee tot vier weken verplaatsen over ons land. Zo gaan de kippen als het ware op vakantie en scharrelen ze over onze Herenboerderij. De hennen kunnen dan in de buitenlucht ongestoord op zoek naar hun natuurlijke voeding: granen en zaden, gras en kruiden en kevers en torren. Als het gaat schemeren, gaan de kippen in de caravan op stok. Daar krijgen ze nog wat granen. ‘Wanneer ‘s morgens om tien uur de luikjes opengaan, staan ze binnen twee minuten allemaal buiten’, typeert pluimveehouder en initiatiefnemer Peter van Agt het natuurlijke gedrag van de dieren.

Leuk weetje: de kipcaravan is zelfvoorzienend. Zonnepanelen zorgen voor de elektriciteit en er is een wateropvang die regenwater opvangt en zuivert.

Het risico van een mislukte oogst spreiden we doordat we bij Herenboeren De Groote Heide zo veel verschillende soorten groenten en fruit verbouwen. Dus mocht een deel van de oogst mislukken dan zijn er nog voldoende andere producten om aan te bieden. Daarnaast is er sprake van samenwerking met andere Herenboerderijen in de omgeving. Omdat iedere boerderij straks iets meer produceert dan strikt nodig is kunnen we mogelijk oogst uitwisselen.

De coöperatie heeft voor zeven dagen per week een of meerdere boeren met kennis en ervaring in dienst via Herenboeren Nederland. Zij verrichten het werk op het land en verzorgen de dieren. Wij hebben één boer voor vijf dagen in dienst en één voor twee dagen in de week. De begroting van de Herenboerderij biedt daarnaast ruimte voor het inhuren van arbeid. Als de boer ziek is of extra handjes nodig heeft kan hij dus de hulp inroepen van boeren van de omliggende Herenboerderijen of loonwerkers inhuren. Daarnaast is het ook nodig dat leden van de coöperatie meewerken op het land. Als we te weinig vrijwilligers hebben die een of tweemaal per week een paar uur aan de slag gaan, krijgen we een financieel probleem. Dan moeten we wellicht minder gaanproduceren of extra arbeid inhuren, wat uiteraard invloed heeft op de hoogte van de contributie.

Net onder Eindhoven, tussen Soerendonk en Maarheeze, ligt in natuurgrenspark De Groote Heide het landgoed ‘Baronie van Cranendonck’. Vanaf 2020 neemt Herenboerderij De Groote Heide delen van de landbouwgrond en de bestaande boomgaard in gebruik. Een bijzondere en historische plek die de herenboeren samen met andere lokale initiatieven weer tot bloei brengen.

De Baronie heeft zijn oorsprong in het midden van de zestiende eeuw. Een fraai agrarisch landschap van circa 50 hectare met karakteristieke gebouwen en gemeentelijke monumenten. Het kasteel Cranendonck, de nagebootste kasteelruïne, de Kempische Brink en de diverse boerderijpanden: ze vormen een fraai decor voor recreatieve fiets- of wandeltochten. Maar waar de panden binnen Baronie van Cranendonck in het verleden veel functies kenden – van landbouwschool en bedrijfspanden tot proefboerderij van de Landbouwuniversiteit Wageningen – ontbreekt het hier momenteel aan eenduidigheid.

Daarom krijgt het gebied een nieuwe invulling van verschillende initiatieven, allemaal met een duidelijke link naar drie essentiële bestanddelen: hospitaliteit, vitaliteit en ontmoeten. Klik hier voor meer informatie van de Gemeente Cranendonck over de ‘Gebiedsontwikkeling Baronie van Cranendonck’.

Met enige regelmaat organiseren we rondleidingen op onze boerderij, zodat je met eigen ogen kunt zien hoe Herenboeren er uitziet. In onze agenda vind je alle rondleidingen en kun je je direct aanmelden.