Veelgestelde vragen

Wij zijn onderweg om een Herenboerderij te realiseren. Een eigen boerderij waarmee we grip willen krijgen op wat we eten. Samen met jou willen we dit avontuur aan en ervaring opdoen rondom ‘samen duurzaam voedsel produceren’. Omdat we misschien nog niet op alle individuele vragen een exact antwoord kunnen geven, hebben we veelgestelde vragen en de antwoorden op een rijtje gezet. De lijst wordt regelmatig van een update voorzien.

Staat jouw vraag of antwoord er niet tussen? Stuur ons dan gerust een mail (degrooteheide@herenboeren.nl) en we nemen zo snel mogelijk contact met je op.

Algemeen

Wat is een Herenboerderij?

Een Herenboerderij is een kleinschalig, gemengd boerenbedrijf. Een coöperatie van maximaal 200 huishoudens is eigenaar en samen hebben ze een boer in dienst die exclusief voor hen het eten produceert dat ze willen. Denk daarbij aan groenten, fruit, aardappelen, uien en vlees van runderen, varkens en kippen. Een Herenboerderij is 15 tot 20 hectare groot en voedt maximaal 500 mensen.
Bestaat er al een Herenboerderij?

Ja, meerdere zelfs:

Herenboeren Wilhelminapark in Boxtel (2016)
Herenboeren Groote Modderkolk in Loenen (2019)
Herenboeren De Vlinderstrik in Rotterdam (2019)
Herenboeren Land van Weert in Weert (2020)
Herenboeren Goedentijd in Alphen (2020)

Verspreid over Nederland zijn diverse Herenboerderijen in oprichting; sommigen pril, anderen vergevorderd. Kijk op de site Herenboeren Nederland voor een overzicht van alle locaties.
Wat is nodig om een Herenboerderij op te richten?
- Eenmalige inleg van €2.000,- van 100-200 huishoudens (totaal 500 monden)
- Geschikte (pachtbare) landbouwgrond*
- Een boer; de specialist die van alle markten thuis is en in dienst komt van Herenboeren Nederland.
*) bij voorkeur een areaal van 15 tot 20 hectare
Wat krijg je en wat kost het?

Benodigd startkapitaal

Voor de opzet van onze boerderij hebben we 150 tot 200 huishoudens nodig, ofwel 500 monden. Meedoen betekent dat je als huishouden lid wordt van de coöperatie en eenmalig € 2.000,- inlegt; het startkapitaal. Daarmee ben voor onbepaalde tijd voor mede-eigenaar van de boerderij.

Wekelijkse bijdrage

Daarnaast betalen de leden gezamenlijk de operationele kosten van de boerderij. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van de begroting die de algemene ledenvergadering vaststelt en het aantal ‘monden’ dat je afneemt: naar verwachting betaal je €12,- per mond per week. Hiervoor ontvang je idealiter elke week gemiddeld 5 soorten groenten aangevuld met fruit, aardappelen, eieren alsook rund-, varkens- en kippenvlees. Mensen die geen vlees eten, betalen naar verwachting €8,- euro per mond per week. Voor eenpersoonshuishoudens kennen we halve certificaten (à €1.000,- eenmalige inleg en maximaal 1 mond deelname).

Twee keer per jaar kun je de samenstelling van je lidmaatschap wijzigen (aantal monden en met of zonder vlees).

In termijnen betalen

Leden die niet in staat zijn de €2.000,- ineens te betalen, kunnen bij het bestuur van de coöperatie een verzoek indienen voor betaling in termijnen. Zo wordt de eenmalige investering uitgesmeerd over een periode van bijvoorbeeld twee jaar.
Kan ik als vegetariër ook deelnemen?

Jazeker! Je kunt bij inschrijving aangeven of je volledig wilt afnemen of zonder vlees. Je inleg is gelijk aan dat van alle andere leden; eenmalig €2.000,-. Je wekelijkse kosten zijn naar verwachting €8,- euro per mond per week.

Je kunt per huishouden zelf bepalen welke mond met of zonder vlees afneemt. Super handig, als bijvoorbeeld één persoon in het huishouden geen vlees wil en de rest wel! Twee keer per jaar kun je de samenstelling van je lidmaatschap wijzigen (aantal monden en met of zonder vlees).
Kan één huishouden ook uit een combinatie vlees en vega bestaan?

Jazeker! Je kunt per huishouden zelf bepalen welke mond met of zonder vlees eet. Super handig, als bijvoorbeeld één persoon in het huishouden geen vlees wil en de rest wel! Twee keer per jaar kun je de samenstelling van je lidmaatschap wijzigen (aantal monden en met of zonder vlees).
Met hoeveel mensen kan ik eten van mijn lidmaatschap?

Eén huishouden (lid van de boerderij) mag met 2 tot 5 monden eten. Je bepaalt zelf of deze monden met of zonder vlees afnemen (combinaties zijn mogelijk). Twee keer per jaar kun je de samenstelling van je lidmaatschap wijzigen (aantal monden en met of zonder vlees).

Heb je een eenpersoonshuishouden, dan heb je een half lidmaatschap (en € 1.000,- eenmalig ingelegd). Van dat lidmaatschap eet je met maximaal 1 mond. Wil je gaandeweg met meer monden eten? Geen probleem! Breid je lidmaatschap dan wel eerst even uit naar een volledig certificaat door een mail te sturen naar degrooteheide@herenboeren.nl.
Hoe kan ik me aanmelden?

De locatie

Landgoed Baronie van Cranendonck

Wat is de locatie van Herenboeren De Groote Heide?

Net onder Eindhoven, tussen Soerendonk en Maarheeze, ligt in natuurgrenspark De Groote Heide het landgoed ‘Baronie van Cranendonck’. Vanaf 2020 neemt Herenboerderij De Groote Heide delen van de landbouwgrond en de bestaande boomgaard in gebruik. Een bijzondere en historische plek die de herenboeren samen met andere lokale initiatieven weer tot bloei willen brengen.

De Baronie heeft zijn oorsprong in het midden van de zestiende eeuw. Een fraai agrarisch landschap van circa 50 hectare met karakteristieke gebouwen en gemeentelijke monumenten. Het kasteel Cranendonck, de nagebootste kasteelruïne, de Kempische Brink en de diverse boerderijpanden: ze vormen een fraai decor voor recreatieve fiets- of wandeltochten. Maar waar de panden binnen Baronie van Cranendonck in het verleden veel functies kenden -van landbouwschool en bedrijfspanden tot proefboerderij- ontbreekt het hier momenteel aan eenduidigheid. Slechts enkele panden zijn bewoond, de proefboerderij van de Universiteit van Wageningen sloot al een aantal jaren terug de deuren en het kasteel wordt alleen nog af en toe door de gemeente als trouwlocatie gebruikt. En dat is zonde.

In 2020 krijgt het gebied een nieuwe invulling van verschillende initiatieven, allemaal met ene duidelijke link naar drie essentiële bestanddelen: hospitality, vitaliteit en ontmoeten. Klik hier voor meer informatie van de Gemeente Cranendonck over de ‘Gebiedsontwikkeling Baronie van Cranendonck’.
Instemming van de leden en Gemeente Cranendonck

Herenboeren De Groote Heide

De keuze om voor een stuk grond te kiezen maken we natuurlijk samen: de (aspirant) leden hebben bij de keuze van de grond een belangrijke stem! Op zondag 10 november 2019 stond dit onderwerp dan ook op de agenda van onze eerste ledendag. De uitkomst was unaniem: er is positief gestemd door de leden!

Gemeente Cranendonck

Samen met alle initiatiefnemers van de Baronie van Cranendonck zaten wij dinsdag 4 februari vol spanning bij de raadsvergadering op het gemeentehuis van Cranendonck. Uitkomst: het plan voor de Baronie van Cranendonck is goedgekeurd!
Lees hier het volledige verslag van het ED

Vervolg
Op 10 maart 2020 vindt de eerste Algemene Leden Vergadering (ALV) plaats. Daar worden de vervolgstappen besproken. Ook zal tijdens deze vergadering de eerste stemming plaatsvinden over regelementen, financiële kaders en het teeltplan. Leden worden persoonlijk uitgenodigd en ontvangen vooraf een agenda voor het overleg.
Hoe ziet het totale plan eruit?

Het is de bedoeling van de gemeente Cranendonck om op dit landgoed diverse initiatieven elkaar te laten versterken. “Op deze manier worden de maatschappelijke kansen, de beleving van de uitzonderlijke natuur en historie én de unieke ligging als potentiële poort van de Groote Heide benut”, schrijft het college van B&W in het raadsvoorstel van mei dit jaar.

Het plan wat nu voorligt biedt onder meer wandel-, men-, fiets- en belevingsroutes en heeft allerlei slaapmogelijkheden zoals een (camper)camping, ecolodges, hotel en B&B. Ook zou er plek moeten zijn voor (natuur-)coaching, yoga en bosbaden en moet het gebied ruimte bieden aan laagdrempelige horeca, agrarisch natuurbeheer en een paardenopleiding. De gemeente is hierover in gesprek met bestaande en een aantal nieuwe initiatiefnemers die allen de intentie hebben uitgesproken om zich te willen vestigen in het gebied.
Hoeveel hectare is beschikbaar?

Het plan voor landgoed Baronie van Cranendonck wat besproken wordt omvat ongeveer 40 hectare. In de definitieve uitwerking van dit plan is ongeveer 17 hectare voor Herenboeren De Groote Heide bedoeld. We houden je via onze website en nieuwsbrief op de hoogte over verdere ontwikkelingen.
Waarom zijn wij enthousiast?
In de zoektocht naar een geschikt stuk grond voor onze Herenboerderij De Groote Heide hebben we als kartrekkers steeds een aantal criteria benoemd. En het landgoed Baronie van Cranendonck voldoet op meer punten dan we ooit hadden durven dromen!
- Centraal in De Groote Heide
- Goed bereikbaar vanaf de A2
- Grond al geschikt voor landbouw
- Diverse voorzieningen reeds aanwezig (schuur, watervoorziening, elektra, boomgaard)
- Versterking van sociale aspect
- Voldoende parkeergelegenheid
Kan ik de locatie bekijken?

Met enige regelmaat organiseren we rondleidingen op onze boerderij, zodat je met eigen ogen kunt zien hoe Herenboeren er uitziet. Kijk in onze agenda naar alle geplande evenementen. Ook kun je vanaf 1 april 2020 een persoonlijke rondleiding krijgen met één van de kartrekkers. Neem hiervoor contact op met Boy van de Laar op telefoonnummer 06 2123 8671.

De boerderij in de praktijk

Wat gaat de boerderij produceren?

De bodem van de Herenboerderij bepaalt wat er in technische zin aan groenten en fruit verbouwd kan worden. Daarnaast gaan de wensen van de Herenboeren bepalen wat er daadwerkelijk op die grond verbouwd gaat worden.

Op de eerste Herenboerderij in Boxtel verbouwen ze jaarrond zo’n 50 – 60 soorten groenten. Staan er appel-, peren- en pruimenbomen. En lopen er varkens, kippen en runderen voor vlees en eieren. Vanzelfsprekend eten de Herenboeren met de seizoenen mee en is de oogst afhankelijk van het weer.

Teeltplan
We telen in beginsel dat wat de leden van onze coöperatie willen eten. Via een enquête zullen we onderzoeken wat onze leden willen eten en in welke hoeveelheden. Rekeninghoudend met de teelttechnische mogelijkheden en de vruchtbaarheid van de bodem proberen we al deze groenten te telen. Om je een beter beeld te geven van wat je dan elke week mag verwachten hierbij het Poot- en zaaiplan 2018 van Herenboeren Wilhelminapark in Boxtel.
Hoeveel eten wordt geproduceerd?
Onze boer werkt vraaggestuurd. De leden geven aan wat ze willen eten en de boer produceert dat uiteraard voor zover de omstandigheden, de grond en de regelgeving het toestaan. Op basis van ervaringen uit Boxtel verwachten we de volgende productie per persoon:
- 50 – 60 soorten groenten per jaar (wekelijks gemiddeld 5 soorten, afhankelijk van het seizoen)
- 4 – 5 soorten fruit (appels, peren, pruimen en struikfruit)
- 200 eieren (3 – 5 eieren per week per persoon)
- 22 – 25 kilo vlees (4 – 5 kg kip, 7 – 8 kg rund, 8 – 10 kg varken en 3 – 4 kg vleeswaren)
Wanneer kan ik mijn eten ophalen?

In de toekomst is het op twee momenten in de week mogelijk om groenten, fruit, eieren en het bestelde vlees op te halen, waarschijnlijk of woensdag en zaterdag. De pakketten worden uitgeleverd bij een kraam op de boerderij. De ervaring leert dat de meeste mensen het gewoon ontzettend leuk vinden om ten minste eens per week hun boerderij te bezoeken en collega-Herenboeren te ontmoeten. Daarnaast weten we al dat verschillende leden een beetje uit de richting wonen van de boerderij. Daarom wordt er hard gewerkt aan distributie punten in Valkenswaard, Eindhoven en Heeze. Wel zo makkelijk toch?
Telen we biologisch?

Officieel niet. Biologisch is een officieel door SKAL verleend keurmerk. Iedereen die een biologisch product koopt bij een boer, speciaalzaak of supermarkt, weet dan dat het voldoet aan de criteria van het keurmerk. Binnen de coöperatie kopen we niet, zijn we onze eigen markt en bepalen we zelf hoe we werken aan een in alle opzichten duurzame voedselproductie. Het is onderdeel van onze zoektocht naar de ‘meest duurzame vorm van landbouw’. We noemen het zelf ook wel natuur gedreven landbouw. We vinden transparantie en grip op de methode momenteel het belangrijkste sturingselement. Vraaggestuurd voedsel produceren, zo natuurlijk mogelijk; dat is wat ons drijft.

We zoeken naar de draagkracht van de bodem voor voedselproductie, uitgaande van een gezonde bodem in een gezond landschap. Het gebruik van middelen wordt hierbij zoveel mogelijk voorkomen. En mocht het noodzakelijk zijn, dan gebruiken we niet chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen, die in de biologische landbouw zijn toegestaan.
Slachten we zelf?
Wat als de oogst mislukt?

Het risico van een mislukte oogst spreiden we doordat we bij Herenboeren De Groote Heide verschillende soorten groenten en fruit verbouwen. Dus mocht een deel van de oogst mislukken dan zijn er (hopelijk) nog voldoende andere producten om aan te bieden. Daarnaast is er sprake van samenwerking met andere Herenboerderijen in de omgeving. Omdat iedere boerderij straks iets meer produceert dan strikt nodig is kunnen we mogelijk oogst uitwisselen.
Wat doet de boer (en wat doe jij)?

De coöperatie neemt een boer met kennis en ervaring in dienst. Hij of zij verricht het werk op het land en verzorgt de dieren. De begroting van de Herenboerderij biedt ruimte voor het inhuren van arbeid. Als de boer ziek is of extra handjes nodig heeft kan hij dus de hulp inroepen van boeren van de omliggende Herenboerderijen of loonwerkers inhuren. De leden van de coöperatie kunnen ook meewerken op de Herenboerderij, maar dat hoeft niet. Als je alleen maar je oogst ophaalt, is dat ook goed.

Overige vragen

Waarom verdienen wij een Herenboerderij?

De visie van Herenboeren sluit aan bij de persoonlijke motieven van de kartrekkers: meer grip op wat je eet, consument en producent dichterbij elkaar brengen, dierenwelzijn, eten met aandacht voor landschap en natuur. En samen met anderen! Want het fundament van zo’n Herenboerderij bestaat uit een groep mensen.
Hoe is een Herenboerderij gefinancierd?

Met de eenmalige inleg van 2.000 euro per huishouden, wordt de oprichting van de boerderij betaald. Denk daarbij aan het aanbrengen van irrigatie, hekken, hokken, rasters, eventuele bodemverbetering en de aanplant van bomen, struiken of de aanleg van paden. De jaarlijkse kosten worden begroot en gedeeld door het aantal personen dat van de boerderij eet. Bij jaarlijkse kosten kun je denken aan pacht, aankoop zaai- en plantgoed, dieren en hun voer, salaris van de boer, en mechanisatie. Elk lid neemt voor 1 tot 5 monden af van de boerderij. Hoe meer monden je afneemt, hoe hoger de wekelijkse contributie en hoe meer je te eten krijgt. Leden van de Herenboerderij in Boxtel betalen per mond ongeveer 11 euro per week, vegetariërs 6 euro.